Akıllı mutfak teknolojilerinin sıfır atık yaklaşımlarına etkisi: Literatür taraması
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15681763Özet
Günümüzde artan çevresel sorunlar ve kaynak israfı, sürdürülebilirlik kavramının her alanda önem kazanmasına neden olmuştur. Gıda israfının önlenmesi ve kaynakların daha verimli kullanılması amacıyla geliştirilen sıfır atık yaklaşımı, mutfaklarda da uygulanmaya başlanmıştır. Bu bağlamda, teknolojik gelişmelerin bir ürünü olan akıllı mutfak teknolojileri, sıfır atık hedeflerinin gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışma, akıllı mutfak teknolojilerinin sıfır atık uygulamaları üzerindeki etkisini kuramsal bir çerçevede incelemeyi amaçlamaktadır. Literatür taramasına dayalı olarak gerçekleştirilen bu araştırmada; akıllı buzdolapları, sensörlü pişirme cihazları, yapay zekâ destekli yazılımlar ve atık analiz sistemleri gibi teknolojilerin gıda israfını azaltma, kaynak kullanımını optimize etme ve sürdürülebilir mutfak yönetimini destekleme potansiyeli ele alınmıştır. Çalışmanın sonucunda, bu teknolojilerin sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada etkili araçlar olduğu ve yaygınlaştırılmaları gerektiği vurgulanmıştır.
Referanslar
Al-Emran, M., Mezhuyev, V., & Kamaludin, A. (2022). Smart kitchen technologies: Integration challenges and future research directions. Journal of Ambient Intelligence and Humanized Computing, 13(1), 311–324. https://doi.org/10.1007/s12652-021-03025-7
Arslan, B., & Yücel, M. (2021). Akıllı mutfak sistemlerinin yerel yönetimler perspektifinden değerlendirilmesi. Çevre ve Şehircilik Araştırmaları Dergisi, 9(2), 85–97.
Aschemann-Witzel, J., Hooge, I. E., Amani, P., Bech-Larsen, T., & Oostindjer, M. (2020). Consumer-related food waste: Causes and potential for action. Sustainability, 12(3), 915. https://doi.org/10.3390/su12030915
AZ Stone and Tile Concepts. (2024). Son teknoloji akıllı mutfak depolama çözümleri.
Bucci, G., Moreno, M., & Garcia, E. (2021). Smart kitchen appliances and environmental sustainability in European households. Sustainable Futures, 3(1), 45–57. https://doi.org/10.1016/j.sftr.2021.100054
Chen, Y., Wu, Y., & Lin, T. (2023). Privacy concerns in IoT-based smart homes: A user-centered review. Technology in Society, 72, 102186. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2022.102186
Çetin, E., & Kaya, M. (2024). Akıllı kompost sistemlerinin sıfır atık hedeflerine katkısı. Sürdürülebilir Yaşam Dergisi, 12(1), 34–49.
Demirtaş, A., & Kurtuluş, H. (2022). İstanbul'da akıllı mutfak teknolojilerinin gıda israfı üzerindeki etkisi. Gıda Politikaları ve Uygulamaları Dergisi, 5(3), 112–129.
Dhir, A., Talwar, S., & Kaur, P. (2020). Food waste in hospitality and food services: A systematic literature review and framework development approach. Journal of Cleaner Production, 270, 122861. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.122861
FAO. (2019). The state of food and agriculture: Moving forward on food loss and waste reduction. Food and Agriculture Organization of the United Nations.
Ghosh, A., Singh, N., & Chatterjee, S. (2023). Barriers to smart appliance adoption in residential kitchens: A behavioral perspective. Sustainable Technology and Entrepreneurship, 5(2), 100097. https://doi.org/10.1016/j.stae.2023.100097
Gupta, S., & Pathak, A. (2023). Smart kitchen technologies for food waste management: A systematic literature review. Journal of Cleaner Production, 401, 136905. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2023.136905
Gustavsson, J., Cederberg, C., Sonesson, U., van Otterdijk, R., & Meybeck, A. (2011). Global food losses and food waste – Extent, causes and prevention. FAO.
Ignitec. (2023). Household waste: Smart kitchen appliances and desertification. https://www.ignitec.com/insights/household-waste-smart-kitchen-appliances-and-desertification
Ignitec. (2023). Smart kitchen appliances: how technology is revolutionising food waste reduction. Retrieved from https://ignitec.com/insights/smart-kitchen-appliances/
ILove-Kitchens. (2023). Akıllı mutfak geri dönüşüm ve atık yönetimi.
Infineon Technologies. (2021). The rise of the smart kitchen: Connected living in the heart of the home.
Karaca, T., & Yılmaz, D. (2023). Türkiye'de akıllı mutfak cihazlarının kullanım düzeyi ve çevresel etkileri. Teknoloji ve Çevre Dergisi, 8(1), 58–73.
Kaur, M., Yadav, R. K., & Chauhan, S. (2022). Adoption of smart kitchen devices: Role of affordability and digital literacy. International Journal of Consumer Studies, 46(5), 1821–1833. https://doi.org/10.1111/ijcs.12841
Küçük, Z. K. & Ekren, N. (2020). Akıllı mutfak için tasarlanmış sistemler üzerine bir derleme. International Periodical of Recent Technologies in Applied Engineering, 2(1), ss. 25-34.
Li, H., & Zhang, L. (2022). User behavior and smart waste management systems: Insights for zero-waste smart homes. Waste Management & Research, 40(11), 1356–1365. https://doi.org/10.1177/0734242X221101930
Öztürk, S. (2020). Sıfır atık mutfak uygulamaları ve sürdürülebilirlik: Akıllı teknolojilerin rolü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(2), 111–129.
Papargyropoulou, E., Lozano, R., Steinberger, J. K., Wright, N., & bin Ujang, Z. (2014). The food waste hierarchy as a framework for the management of food surplus and food waste. Journal of Cleaner Production, 76, 106–115. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2014.04.020
Park, J., & Lee, D. (2023). Environmental implications of e-waste from smart home technologies. Journal of Cleaner Production, 397, 136472. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2023.136472
Patel, A. (2020). Enhancing daily living through smart kitchen integration. International Journal of Innovative Research in Technology, 7(6), 1-5.
Schanes, K., Dobernig, K., & Gözet, B. (2018). Food waste matters – A systematic review of household food waste practices and their policy implications. Journal of Cleaner Production, 182, 978–991. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2018.02.030
Sheth, M., Joshi, R., & Patel, S. (2022). Impact of smart kitchen technologies on recycling behaviors in Indian urban households. Journal of Urban Ecology and Sustainability, 14(3), 89–102.
T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (2023). Sıfır Atık Projesi Uygulama Rehberi. https://sifiratik.gov.tr
The Sun. (2024). Samsung AI destekli Family Hub buzdolabı.
Torres, P., & Almeida, F. (2022). Energy consumption and sustainability assessment of smart kitchen appliances. Sustainable Computing: Informatics and Systems, 35, 100745. https://doi.org/10.1016/j.suscom.2022.100745
Urugo, C. (2024). Reducing food waste through smart kitchen technology: A review of strategies and devices. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 23(1), 102–119. https://doi.org/10.1111/1541-4337.70011
Urugo, R. (2024). A systematic review of strategies to reduce food waste through smart kitchen technologies. Sustainability in Practice, 12(1), 55–72. https://doi.org/10.3390/sip12010055
Winnow Solutions. (2023). Winnow: Yapay zeka destekli gıda israfı azaltma sistemi.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Tuğçe Soyadlı
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
