Gençlerin yeşil pazarlama ürünü olarak vegan ve vejetaryen yiyecekleri satın alma tercihlerinin incelenmesi
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.17908173Anahtar Kelimeler:
Pazarlama , Yeşil pazarlama , Vegan beslenme , Satın alma davranışı , Genç tüketiciÖzet
Çevre ile ilgili sorunların artması ile oluşan hassasiyet durumu hem pazarlama alanını hem de tüketicilerin satın alma davranışlarını etkilemektedir. Tüketiciler çevre dostu ürün ve hizmetlere yönelmekte ve bu durum pazarlama alanında da çevre dostu yaklaşımları beraberinde getirmektedir. Bu bağlamda pazarlama alanında yeni bir yaklaşım ortaya çıkmış ve yeşil pazarlama anlayışı etkili olmaya başlamıştır. Yeşil pazarlama alanında incelenmesi gereken önemli bir konu da yeşil tüketicilerin satın alma davranışlarıdır. Çevre duyarlılığına sahip olan tüketiciler temel ihtiyaçlarını karşılarken bu ürünlerin çevre dostu olmasını da önemsemektedir. Bu amaç ile yola çıkarak yapılan bu çalışmada, yeşil pazarlama unsuru olarak sunulan vegan ve vejetaryen yiyeceklerin genç tüketicilerin satın alma tercihlerine yansıması incelenmektedir. Bu bağlamda vegan ve vejetaryen yaşam tarzını benimseyen 20 genç tüketici ile görüşme yapılmıştır. Görüşmede elde edilen bulgular incelenmiş ve araştırma sonucunda bu yiyeceklerin vegan ve vejetaryen beslenmeyi tercih eden genç tüketicilerin satın alma davranışına belirli kriterde etki ettiği sonucuna varılmıştır. Ayrıca yeşil pazarlama stratejilerinin vegan ve vejetaryen yiyecek sektöründe yetersiz olduğu sonucu araştırmadan elde edilen diğer önemli bulgudur
Referanslar
Akkan, E. ve Bozyiğit, S. (2022). Bir Niş Pazar Olarak Türkiye’deki Vegan Ürünler: Tüketici Bakış Açısından Keşfedici Bir Araştırma. Tüketici ve Tüketim Araştırmaları Dergisi, 12(1), 101-149. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/ detay/413975/
Akpoyomare, O. B., Adeosun, L. P. K., ve Ganıyu, R. A. (2012). The influence of product attributes on consumer purchase decision in the Nigerian food and beverages industry: A study of lagos metropolis. American Journal of Business and Management, 1(4), 196-201.
Aktaş, N., Şen A. ve Çil, M. (2019). Gastronomi Turizminde Yeni Bir Eğilim: Vejetaryen ve Vegan Festivaller, VIII. National IV. International Eastern Mediterranean Tourism Symposium, 976-983.
Alabay, M. N. (2010). Geleneksel Pazarlamanın Yeni Pazarlamaya Yaklaşımlarına Geçiş Süreci. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 213-235.
Aleko, G. (2019). A Vegan Perspective on Animal-Based Tourism Services: Thematic Analysis of Blogs. Tourism Research, University of Lapland, Faculty of Social Sciencestourcım Master’s Thesis, pp.57-62.
Al-Salman, F.M. (2016). Yeşil Satın Alma Davranışını Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi: Çevresel Kaygılar, Toplumsallık Duygusu ve Öz İmaj Kavramları Kapsamında Bir Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Altunışık, R., Özdemir. Ş. ve Torlak, Ö. (2012). Modern Pazarlama. İstanbul: Değişim Yayınları. 5. Baskı.
Asil, A. (2021). Vegan Yaşam Tarzına Sosyolojik Yaklaşım: Antalya Kenti Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Anabilim Dalı.
Aşıkoğlu, D. (2019). Yeşil Pazarlamanın Kadın Tüketicilerin Satın Alma Davranışlarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Ticaret Üniversitesi, Dış Ticaret Enstitüsü, Küresel Pazarlama ve Marka Yönetimi Ana Bilim Dalı.
Ayyıldız, S. ve Ceyhun Sezgin, A. (2021). Vejetaryen/Vegan Bireylerin Yiyecek İçecek İşletmeleri Tercihleri ve Sorunları. Journal of Tourism Research Institute, 2 (1), 1-16.
Appenheimer, L., Bertram, L., Lutzhöft, N., Pletz, V., Wulff, S., Veselaj, B., ve Halecker, B. (2021). Vegan Food Innovations: Adoption Behavior In The European Chocolate Market. Manchester: The International Society for Professional Innovation Management (ISPIM). https://www.proquest.com/ conference-papers-proceedings/vegan-food-innovations-adoption-behavior-european/docview/2561108276/se-2. Erişim tarihi: 16.07.2025.
Balcı, R. (2024). Yeşil Pazarlama Unsuru Olarak Vegan Kozmetik Ürünlerinin Genç Tüketicilerin Satın Alma Tercihlerine Yansıması Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Halkla İlişkiler Anabilim Dalı.
Birpınar, M. E., Atay, S., & Yetiş, Ü. (2023). Sürdürülebilir Üretim ve Tüketimde Eko-Etiketlerin Önemi: Türkiye Çevre Etiket Sistemi. Çevre Şehir ve İklim Dergisi, 2(3), 60-81.
Choi, Y., ve Lee, K.H. (2019) “Evidence for Ethical Consumption: The Social Network Structure of Companion Animal Fashion and Vegan Fashion”, International Textile and Apparel Association Annual Conference Proceedings 76(1). doi: https://doi.org/10.31274/itaa.9487
Choi, Y-H. ve Lee, K.H. (2020). Consumer Perception of Halal Cosmetics : Insights From Twitter Text Mining. Fashion & Textile Research Journal, 22(4). 481-494. https://doi.org/ 10.5805/Sftı.2020.22.4.481.
Choi, J. (2022). The Antioxidant Capacity And Whitening Effects of The Extract From The Mixture Of 7 Different Vegan Cosmetic Ingredients. Journal of The Korean Applied Science and Technology. 39( 1), 10-17. https://koreascience. kr/article/JAKO202210261277371.page
Craig, W.J., (2009). Health Effects of Vegan Diets. National Center for Biotechnology Information, 89(5):1627-1633. doi: 10.3945/ajcn.2009.26736N.
Çakaröz, K., M. & Koç, N. (2024). Yeşil Tüketim Davranışının Belirleyicileri Üzerine Bir Analiz. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 9(1), 21-41.
Eat Right, (2021). https://www.eatright.org/food/planning/food-security-and-sustainability/sustainable-eating Erişim tarihi: 16.07.2025.
Çoroğlu, Ç. (2002). Yeni Ekonomide Yönetim ve Pazarlama. İstanbul: Alfa Yayınları.
Durmaz, Y. Ve Bahar, R. (2011). Tüketicilerin Satın alma Davranışları Üzerinde Sosyolojik Faktörlerin Etkisinin İncelenmesine Yönelik Bir Çalışma, Electronic Journal of Social Sciences, c:10, s.:37.
Dyett, P.A., Sabat´E, J., Haddad, E., Rajaram, S., ve Shavlik, D. (2013).. An Exploration of Congruence With Health-Related Beliefs and Assessed Health İndices. Vegan Lifestyle Behaviors Appetite. 67. 119–124. https://https:// doi.org/10.1016/j.appet.
Erdoğan, Z., & Gürbüz, E. (2023). Vegan Tüketim Uygulamaları Üzerinde Sürdürülebilirlik Yaklaşımı. Pazarlama ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 16(3), 697-730.
Farrell, H. (2021). How to Create A More Responsible Cosmetic Industry: Ways to End Animal Testing, Incorporate Ethical Alternatives And Build Trust Among Brands. White Paper Spring Term. 1-15.
IVU, (2021). International Vegetarian Union, https://ivu.org/definitions.html Erişim tarihi: 16.07.2025.
İlsay, S. ve Doğdubay, M. (2018). Küresel Isınma ve Ekolojik Ayak İzinin Yiyecek ve İçecek Sektörüne Muhtemel Etkileri, Journal of Gastronomy, Hospitality And Travel. 1(1), 11 – 17.
İslamoğlu, A. H. (2002). Pazarlama İlkeleri. İstanbul: Beta Yayınları. 2. Baskı.
Kara, A. ve Bilim, Y. (2022). Erişilebilir Turizm Kapsamında Vegan ve Vejetaryen Tüketiciler. Journal Of Gastronomy, Hospitality and Travel. 5(2), 515-528. doi: 10.33083/joghat.2022.148.
Karabudak, E. (2008). Vejetaryen Beslenmesi, Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları No: 726, (ss 7-9).
Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1(1), 62-80.
Kitapcı, O., Dörtyol, İ. T., ve Gülmez, M. (2017). Sosyal Pazarlama Literatür İncelemesi: Prensipler ve Teknikler Kapsamında Ele Alınan Temel Konular. Pazarlama İçgörüsü Üzerine Çalışmalar Dergisi, 1(1-2), 23-31.
Korucuk, N. ve Çetin, A. (2019). Yeşil Pazarlama Bağlamında Yeşil Ürünlere İlişkin Tüketici Satın Alma Davranışı; Kafkas Üniversitesi Örneği. KAÜİİBFD, 10(19), 250-289.
Kotler, P., Wong. V. ve Saunders. J. (2008). Principles of Marketing. New Jersey: Financial Times Prentice Hall.
Leitzmann, C. (2014). Vegetarian Nutrition: Past, Present, Future, American Journal of Clinical Nutrition 100, 496-502.
Li, S., Liu, X-X., Cai, S. ve Scott, N. (2020). Vegan Tours in China: Motivation and Benefits. International Journal of Tourism Research. 23(13), 238–252. doi: 10.1002/jtr.2401
Mark, V. (2021). Vegetarian Product Certificate, https://www.v-mark.org/ Erişim tarihi: 16.07.2025
Mishra. P. ve Sharma. P. (2014). Green Marketing: Challenges and Opportunities for Business. BVIMR Management Edge, 7(1), 78-86.
Neuman, W. L. (2022). Toplumsal Araştırma Yöntemleri: Nitel ve Nicel Yaklaşımlar Cilt-2. (Çev. Özlem Akkaya). Ankara: Siyasal Kitapevi. 2. Baskı.
Niederle, P. ve Schubert, M. N., (2020). How Does Veganism Contribute to Shape Sustainable Food Systems? Practices, Meanings and Identities of Vegan Restaurants in Porto Alegre, Brazil. Journal of Rural Studies 78, 304–313.
Özçam, D. S. (2021). Sorularla Pazarlama. (Ed. Aslı Tolunay). İstanbul: Hiper Yayınları.
Öztürk, Ş. (2023). Üniversite Öğrencilerinin Veganlık ve Vejetaryenlik Eğilimlerinin Sosyolojik Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Ana Bilim Dalı.
Peattie, K. (2011). Towards Sustainability: The Third Age of Green Marketing. The Marketing Review, (2), 129-146.
Phua, J., Venus Jin, S. ve Kim, J. (2020). The Roles Of Celebrity Endorsers And Consumers’ Vegan İdentity İn Marketing Communication About Veganism, Journal of Marketing Communications, 26(8), 813-835. doi: 10.1080/13527266.2019.1590854.
Pride, W. ve Ferrelli, O.C. (2000). Marketing Concepts and Strategies, U.S.A: Houghton Mifflin Compony.
Rani, S. ve Arul Moli, P. (2022). Green Procurements: a Revıew on Understandıng And Avaılabılıty of Green Products. Journal of the Oriental Institute, 1 (2), 83-90.
Saari, U. A., Herstatt, C., Tiwari, Rajnish, Dedehayir, O. ve Makinen, S.J. (2021). The Vegan Trend And The Microfoundations Of İnstitutional Change: A Commentary On Food Producers’ Sustainable İnnovation Journeys İn Europe. Trends in Food Science & Technology. 107, 161-167. https://doi. org/10.1016/j.tifs.2020.10.003.
Scarpato, R. (2002). Sustainable Gastronomy as A Tourist Product. In Hjalager, A.M. ve Richards, G., (Ed.), Tourism and Gastronomy. Routledge Advances in Tourism. pp. 132-152.
Seo, K. ve Suh, S. (2019). A Study on The Characteristics And Social Values of Vegan Fashion in H&M and Zara. Journal Of Fashion Business. 23(6), 86- 100, doi.org/10.12940/jfb.2019.23.6.86.
Singer, P. (2005). Hayvan Özgürleşmesi, 1. Basım, (Çeviren: Doğan, H.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Tiwari, R. (2017). Propositions For A High-Quality, Affordable and Sustainable ‘Food Basket’ Scope of Cooperation Between India & Germany In Areas Relating To Food Processing Industry. Germany: Consulate General of India.
Türk Dil Kurumu, (2023). Sözcük arama: pazarlama. https://sozluk.gov.tr Erişim tarihi: 16.07.2025
Tunçay Son, G. Y. ve Bulut, M. (2016). Yaşam Tarzı Olarak Vegan ve Vejetaryenlik. International Journal of Human Sciences,13(1), 830-843.
Türk, M. ve Gök. A. (2010). Yeşil Pazarlama Anlayışı Açısından Üretici İşletmelerin Sosyal Sorumluluğu. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 199-220.
Türkiye Vegan Derneği, (2021) https://tvd.org.tr. Erişim tarihi: 16.07.2025
Uydacı, M. (2002). Yeşil Pazarlama: İş Ahlakı ve Çevresellik Açısından Yaklaşımlar. İstanbul: Türkmen Kitapevi.
Üçtuğ, F., Günaydın, D., Hünkar, B. ve Öngelen, C., (2021). Carbon Footprints of Omnivorous Vegetarian, And Vegan Diets Based on Traditional Turkish Cuisine, Sustainable Production and Consumption. 26, 597–609.
Weder, S., Hoffmann, M., Becker, K., Alexy, U. ve Keller, M. (2019). Energy, Macronutrient Intake, And Anthropometrics of Vegetarian, Vegan, And Omnivorous Children (1–3 Years) İn Germany (Vechi Diet Study). Nutrients. 11,832, 1-18. https://doic.org/ ; doi:10.3390/nu11040832.
Vatan, A. ve Türkbaş, S.(2018). Vejetaryen Turist Ve Vegan Turist Kimdir?. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 6(3), 24-39. doi: 10.21325/ jotags.2018.270.
Yoh, E. (2018). Determinants Of Purchase Intention For Vegan Fashion Products - Application Of The Modified Planned Behavior Model. The Research Journal of The Costume Culture. 26(2), 125-139. https://db.koreascholar. com/Article/Detail/347211.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Yasemin Asiltürk Okutan, Beyza Nur Aydın
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
